Binnen een jaar zijn mijn vader én mijn moeder overleden.
Afscheid, rouwen, stilstaan bij wat is -en wat was.
Voor afscheid bestaat geen protocol.
De dood komt zoals hij komt. Dat voelt raar. Onwezenlijk.
Onwennig. De leegte. En dat roept een besef van tijd en eindigheid op.
Alsof ik aan de ene kant terug ga naar de tijd dat ik jong was en 'thuis' woonde.
Een tijd waarin mijn ouders levendig aanwezig waren. Heimwee. Wat zou ik ze graag nog een keer willen vasthouden.
En anderzijds blik ik ook terug op de afgelopen jaren van intensieve mantelzorg.
Moe gestreden. Maar ook opgelucht.
Wat deze periode ook met zich mee heeft gebracht is verbroedering.
Mijn broer en ik hebben gedaan wat we konden.
Zonder twijfel werden de luchtbedden in het verpleeghuis wederom opgerold en opgeblazen om te waken. Alles laten vallen. Net als bij papa. Samen. Want zo voelt dat. En zo doen we dan.
Mijn ouders waren op. Geest en lichaam. Oneerbiedig gezegd (mijn ouders zouden de humor kunnen waarderen): de houdbaarheidsdatum verstreken. 20 juni 2024. 10:28. Haar laatste adem.
Niemand heeft het eeuwige leven.
Voor sommigen komt de dood eerder dan anderen.
Iets met genen en een opstapeling van een oneindigheid aan factoren.
Veroudering. Maar ouderdom is geen ziekte, maar een gegeven- zonder genezing.
Leven komt zoals het gaat. Geboren worden én dood gaan kennen hun eigen tijd.
Mijn vader en moeder kenden elkaar al vanaf de kindertijd.
Met een emmertje en een schepje op het strand van Callantsoog.
En later bij de burgerlijke stand hand in hand. 'Ja, ik wil.'
Mijn vader was fulltime kostverdiener. Gemeenteambtenaar in Amsterdam.
En verwoede liefhebber van fietsen, varen met zijn boot, sporten, het buitenleven en grootste fan van mijn moeder en de kinderen. Vrijheid. Eigen bloed.
Alles voor het gezin. En later voor de kleinkinderen.
Mijn moeder zorgde voor de kinderen, het huishouden én werkte parttime een aantal uren als receptioniste. Daarnaast was er de boot, de zon, de zee, lezen, mijn vader, de kinderen én kleinkinderen. Zorgen en bezorgdheid. Gezondheid is alles.
We hadden het goed. Of althans, anders dan hoe het was kenden we niet.
Totdat we uitvlogen. Dan zie je hoe het ook anders kan.
De tijd in het ouderlijk gezin was in elk geval goed genoeg om later, nu dus, op mijn eigen benen te kunnen staan en ook nog eens terug te kunnen blikken met een glimlach. Het is mijn ouders gelukt om een gevoel van heimwee en nostalgie mee te geven als ik aan 'toen' denk.
Pa en ma, jullie hebben het goed gedaan! Geen twijfel mogelijk.
Nu is het aan ons. Om het stokje over. te nemen
Vanzelfsprekendheid.
Wat er altijd is, valt niet op.
Maar als je ouders definitief weg zijn ontbreekt er iets. Iets groots.
Het groter geheel waar je uit voorkomt en onderdeel van maakt.
Want het is stil. Onwennig gemis.
Mijn telefoon zelfs op standje 'uit'.
De vogels tjilpen oorverdovend in de tuin.
De wind blaast kalm een zucht van verlichting.
Alleen de zomer neemt afscheid in kleuren.
Dit was de tekst op haar rouwkaart. Ze hield van de zomer.
Net als ik.
Dag mam, we zullen je nooit vergeten.
Commentaires