top of page
Foto van schrijverRené den Haan

Oplossingsgericht werken in HRM en organisaties

Bijgewerkt op: 20 mei 2023

Hoe zorg je voor positieve focus in je werk? En wat kunnen we leren vanuit de sportwereld als het gaat om succesvolle teams?


Casus. DeSelectie

In een gezellig kantoorpand op het sportterrein in Hoorn vind je deSelectie recruitment. Dit jonge bedrijf houdt zich bezig met werving en selectie. Binnen een jaar is het team exponentieel gegroeid. Hun succes? Zij werken met een holistische aanpak met positieve focus.

Het systeem wordt als geheel benaderd. Het doel is zorgen voor de juiste match tussen wergevers en werknemers, waarbij de klantwaarde centraal staat. Deze bedrijfsfilosofie wordt doorgevoerd naar het eigen ‘dreamteam’ van medewerkers. DeSelectie gebruikt hiervoor de metafoor van een succesvol elftal. Iedere teamspeler is uniek en is van toegevoegde waarde. Er is expliciete aandacht voor passie.

Want werken met passie geeft energie en motiveert. En energie leidt tot betere resultaten. Er wordt gewerkt op basis van gelijkwaardigheid in een sfeer van vertrouwen. Waarden als persoonlijke groei, jezelf ontwikkelen, mogen experimenteren en innoveren één het beleven van plezier voeren de boventoon.

Voor alle teamspelers is er een opleidingstraject waar oplossingsgerichte gespreksvaardigheden eigen worden gemaakt. Want in de samenwerking is positieve communicatie essentieel.

Successen en positieve uitzonderingen worden geanalyseerd, in plaats van mislukkingen en problemen. Op deze manier wordt er gestuurd op wat werkt om als team optimaal te presteren.


Alles wat je aandacht geeft, groeit!

Het werken met positieve focus, zoals in het voorbeeld van deSelectie, is de sleutel naar succes. Als medewerker moet je goed kunnen schakelen tussen klanten, collega's en opdrachtgevers. Dan wil je weten wat iemand beweegt en motiveert. Natuurlijk moet je je ook thuisvoelen in de organisatie én je kunnen scharen achter de visie van de organisatie. Openheid en transparantie in de onderlinge communicatie is een must om te weten hoe je je eigen kennis en vaardigheden in kan zetten om het doel van de organisatie na te streven.


Positieve focus in communicatie gaat er vanuit dat alles wat je aandacht geeft, groeit.

De aandacht gaat uit naar sterke kanten en competenties, positieve uitzonderingen, passie en verlangen en naar successen. Mogelijkheden worden belicht en onderzocht , in plaats van een focus op problemen.

Op basis van wat werkt, de positieve uitzonderingen, worden er stapjes gezet richting het doel van klant.

Klantenfeedback is nodig om flexibel mee te kunnen bewegen met de klant en om te weten of je samen de juiste koers bewandeld.


Er gebeurt iets extra's

De positieve focus in communicatie is anders dan de traditionele, probleemgerichte focus. In onze maatschappij ligt de focus meestal op het individu. Er wordt gekeken naar individuele prestaties, competenties maar ook valkuilen. Wat is er mis met je, wat zijn je valkuilen? Individuele eigenschappen worden dan grondig onderzocht en gemeten, bijvoorbeeld via assessments. Vanuit deze reductie volgt een typering of classificatie. ‘Jij hebt een rode kleur’ of ‘jij bent introvert'. Individuele prestaties worden vervolgens gegeneraliseerd naar het dagelijks leven, naar teamniveau, in de hoop dat grondige analyse van het individu betere resultaten oplevert voor het grotere geheel.

Maar werkt dat ook? Typeringen worden namelijk vaak als oplossingen voor problemen gezien en er worden zelf handleidingen gegeven over hoe je met iemand om moet gaan. Bovendien stuurt deze aanpak aan op een fixed mindset: ‘jij bent zo, dus kun je niet anders’. Denken in vaste karaktereigenschappen en gedragingen werkt contraproductief als het gaat om het nastreven van verandering. Het levert namelijk minder flexibiliteit op en stimuleert probleemgericht denken, ten nadele van creativiteit en werkplezier. Door individuele personen te analyseren als losse bouwstenen verdwijnt de eigenschap van samen-en- tegelijkertijd: emergie. Maar juist deze unieke eigenschap is nodig om teams te laten excelleren. Want ook al heb je de beste (voetbal)spelers voor je elftal geselecteerd en heb je zicht op hun individuele kwaliteiten, wil dat nog niet zeggen dat je met dit team de eindstreep haalt. Juist de optelling, het samenspel met al die individuele spelers en de interactie met hun omgeving, brengt een extra factor met zich mee. Het gaat over chemie, kruisbestuiving en interactie. Je hoeft dus niet de beste spelers in je team te hebben om het beste team te zijn.


Tip 1: Doe 360° feedback in de groep

360 graden feedback doe je bij voorkeur openlijk in de groep. Hierdoor krijg je onmiddellijk positieve feedback van elkaar. Het houden van functionerings wordt dan overbodig. Een pluspunt is bovendien dat teamleden elkaar opbouwende feedback en complimenten geven waardoor men zich gehoord en gezien voelt. De focus komt hierdoor te liggen op vooruitgang: alles wat werkt.


Stel oplossingsgerichte vragen

In het toepassen van de positieve focus ligt de nadruk op het construeren van oplossingen -als tegenwicht voor de traditionele nadruk op de analyse van problemen. Medewerkers en klanten worden uitgenodigd anders te denken, hun gewenste toekomst te beschrijven, positieve verschillen op te merken en vooruitgang te boeken. Het stellen van oplossingsgerichte vragen maakt dit makkelijk(er). Deze vragen vormen de kern van oplossingsgericht werken. De professional nodigt zijn gesprekspartner(s) uit de eigen expertise te ontdekken en optimaal in te zetten. Van onbewust bekwaam naar bewust bekwaam.

Oplossingsgerichte vragen gaan over doelformulering (wat ziet de ander als de gewenste toekomst/uitkomst), over het vinden van uitzonderingen op het probleem en over diens competenties en hulpbronnen. Schaalvragen worden ingezet om ingewikkelde zaken simpel te maken, het realistische doel van de gesprekken vast te stellen, na te gaan wat werkt en vooruitgang te definiëren. Ook geven ze aan hoeveel motivatie, hoop of vertrouwen de klant heeft dat hij of zij het doel zal bereiken. Met die vragen worden klanten én medewerkers uitgenodigd hun focus te verleggen van het repareren van wat er mis is -naar het bouwen aan wat er goed gaat. Werken wordt daarmee lichter en leuker.


Tip 2. Gebruik de vier oplossingsgerichte basisvragen

Met behulp van onderstaande vier basisvragen kan er een oplossingsgericht gesprek gevoerd worden (Bannink, 2009):

■ Waar hoop je op?

■ Welk verschil zou dat maken?

■ Wat werkt al in de goede richting?

■ Wat zou de volgende stap/ het volgende teken van vooruitgang zijn?


Gebruik een groei mindset

Positieve focus en een groei mindset gaan hand in hand met ellaar. Iemand met een groei mindset gaat ervan uit dat succes vooral het gevolg is van inzet, hard werken en volharding. Intelligentie en talent zijn hierbij slechts een startpunt -en geen vast gegeven. Dit in tegenstelling tot een statische mindset: Dan heb je de overtuiging dat competenties en talenten aangeboren zijn: je hebt er een bepaalde hoeveelheid van die niet te veranderen is.

In tegenstelling tot de statische mindset zorgt een groei mindset voor motivatie, doorzettingsvermogen, flexibiliteit en zin om te leren. Je denkt in mogelijkheden en gaat uit van verandering. De groei mindset helpt medewerkers (en teams) om het beste uit zichzelf te halen en dromen te realiseren.

Het kennen van het hoe is wel een belangrijke aanvulling op de groei mindset. Een medewerker kan wel een groei mindset hebben, maar als hij faalt omdat het niet weet hoe het een probleem moet aanpakken en geen effectieve strategieën kan bedenken, kan hij toch een statische mindset ontwikkelen. Dan is het belangrijk om na te gaan hoe de medewerker leert, problemen overwint en hoe hij/ zij creatieve oplossingen bedenkt.

Verandering en succes groeien op een bedje van behoud. Dat wil dus zeggen: voortbouwen op wat er werkt en eerder heeft gewerkt, Stoppen met wat er niet werkt (en vervolgens iets anders doen). Deze basisregels zijn de essentie van oplossingsgericht werken. Doen wat werkt. Niet weer opnieuw het wiel uitvinden.


Tip 3. Ontwikkel een groei mindset

Iedereen kan beter worden in wat hij of zij doet. Fouten en tegenslag horen bij het leren van nieuwe dingen. Moeilijke dingen worden vaak leuker naarmate je er beter in wordt. Daarom hier vijf tips:

■ Moedig jezelf en anderen aan je/hun best te doen en door te zetten.

■ Vraag naar eerdere successen.

■ Gebruik ‘nog niet’ als iemand iets niet kan.

■ Ga ervan uit dat je nooit te oud bent om te leren.

■ Nodig anderen aan om positieve feedback te geven om te checken of je op het juiste spoor zit.


Faciliteer flow

Om te kunnen groeien en in een flow terecht te komen is de juiste context nodig: teamleden moeten tijd en gelegenheid krijgen om zich te ontwikkelen en te experimenteren. Maak gebruik van elkaars unieke en sterke kanten om vooruit te komen.

Een gevleugelde uitspraak van Steve Jobs, medeoprichter van Apple was: It doesn't make sense to hire smart people and then tell them what to to , We hire smart people so they can tell us what to do.


Medewerkers die in verbinding staan met een overkoepelend doel van de organisatie, waarin ze zich helemaal kunnen vinden, gaan meestal op in hun werkzaamheden. Dit noemen we ook wel value alignment. Werken met je hart, ziel en zaligheid. Weten waar en voor wie je het doet. Zien en merken dat jouw inspanningen resultaten opleveren. Daar kan geen externe beloning, bijvoorbeeld in de vorm van geld, tegenop. Medewerkers in een flow zijn productiever, efficiënter en creatiever én leveren werk van betere kwaliteit af, zonder dat het ze veel moeite kost.

Om dit voor elkaar te krijgen is er een cultuur nodig waarin er met een open vizier en met positieve focus gekeken wordt naar elkaars spel(gedrag) en elkaars bedoelingen.

Het gebruik van effectieve, positieve oplossingsgerichte communicatie is essentieel om als team te excelleren.


Leestip: Oplossingsgericht leidinggeven van Fredrike Bannink.https://www.fredrikebannink.com/bannink/books/oplossingsgericht-leidinggeven/



Recente blogposts

Alles weergeven

Comments


bottom of page